Zaterdag 12 september stond de deur van de molen open voor belangstellenden. De molen, die elke zaterdag geopend is, kreeg deze dag meer aanloop omdat liefhebbers van (rijks)monumenten op pad waren vanwege Open Monumentendag Bronckhorst. Zij hadden de beschikking over verschillende fietsroutes en een autoroute.

Vanwege corona waren niet alle monumenten van binnen te bekijken. De molenaars van de Bronkhorster Molen hadden een looproute uitgezet en ontsmettingsmiddel voor de handen stond klaar. Daarnaast stonden de deuren open vanwege het mooie weer. De bijna 100 gasten kwamen verdeeld over de dag, zodat zij de anderhalve meter goed konden aanhouden.

Op de hoofdlocatie van Open Monumentendagen Bronckhorst, Kasteel Hackfort stonden grote panelen opgesteld met series foto’s van verschillende monumenten. Ook van de molens in de gemeente Bronckhorst werd een paneel gemaakt en daarbij had de Bronkhorster Molen een eigen paneel.

Bekijk hier de foto’s van de molen tijdens open monumentendagen Bronckhorst op 12 september 2020…

Molenaar Bertran Stomp heeft recepten geschreven om brood te bakken. Deze zijn hier te downloaden.

Op 5 september hielden vrijwilligers van Molenstichting De Koe in Ermelo, een achtkantige stellingmolen die als korenmolen in gebruik is, een motortoerrit. Dit was de tweede editie, na een succesvolle start een jaar eerder. Het thema was ‘toeren en molens’ en een groep vrijwilligers en sponsoren zorgden die dag voor de inwendige mens.
Voor de verschillende stops in de route werden molenlocaties gezocht en gevonden. Voor de lunch stond een bezoek aan onze Bronkhorster Molen op het programma. Een groep van ruim vijftig motorrijders parkeerde hun motoren in de bermen bij de molen en dat was een indrukwekkend gezicht. Na een gezellig uurtje vervolgden de deelnemers hun route.

Een impressie van de lunch is hier te bekijken …

Han van der Lans, voorzitter van Stichting Open Monumentendagen Bronckhorst kwam 8 augustus naar de Bronkhorster Molen om een promotiefilm te maken. De molenaars deden hun best om de molen op de wind te zetten en te laten draaien. Dat lukte.

Bekijk de film hier: https://www.youtube.com/watch?v=c6TGDipK0zw

Bekijk hier de foto’s van de deze filmsessie …

In het weekend van 12 en 13 september 2020 vindt de BankGiro Loterij Open Monumentendag plaats. Ondanks corona zijn de monumenten zichtbaar: in het echt en/of virtueel.

De Bronkhorster Molen is deelnemer. Op de website van  openmonumentendagbronckhorst.nl is te zien welke monumenten nog meer meedoen.

Stichting Open Monumentendag Bronckhorst geeft aandacht aan de Bronkhorster Molen. Kijk hiervoor op onderstaande link:

https://openmonumentendagbronckhorst.nl/monument/bronkhorstermolen-spaensweertweg-1-steenderen/

Op zaterdag 7 maart 2020 startte de Bronkhorster Molen met een tellerstand van 9.994.623 as-omwentelingen. Met een zuidoosten wind kracht 4 kon de molen goed draaien en stond na sluiting van de dag een tellerstand van 10.001880 in het logboek.

Van hout naar steen
De Bronkhorster Molen werd in het jaar 1482 gebouwd als houten standaardmolen, die in 1803 door F.A. Graaf van Limburg Stirum verkocht werd aan Jan Breukink. Helaas brandde in de nacht van 17 op 18 mei 1844 de molen af. Zoon Christiaan Breukink en zijn echtgenote Wendelina Hermina Kets lieten de huidige stenen beltmolen als opvolger van de verbrande molen bouwen. Na Breukinks dood was zijn weduwe tot 1860 eigenaresse. Tot vlak na de Tweede Wereldoorlog is de molen als maalwerktuig in bedrijf. Toen de wieken stil werden gezet, werd de molen een prooi van het verval.

Tellerstand
In 1958 werd door een comité geld ingezameld om de molen deels te laten restaureren. In 1960 kreeg dit zijn beslag. De Bronkhorster Molen kreeg als eerste molen in Nederland een teller waarmee de as-omwentelingen konden worden afgelezen. Deze telling werd noodzakelijk om de draaipremie vast te stellen. Belangrijk omdat de overheid daarmee bepaalde hoeveel ze moesten meebetalen aan de exploitatie van de molen, die in particuliere handen bleef.
Deze constructie gaf aanleiding tot een conflict, waardoor de molen weer stil kwam te staan. Ir W. ten Duis kocht daarna de molen om aan de impasse een eind te maken en bracht de molen onder in Stichting De Bronkhorster Molen, die allerlei geldbronnen aan wist te boren, waardoor de molen weer in bedrijf kon komen.

De molen werd in de jaren 1986 en 1989 nogmaals gerestaureerd. De vrijwillige molenaars draaien en/of malen elke zaterdag bij voldoende wind. Zij zijn trots op het behalen van de mijlpaal: 10 miljoen omwentelingen.

Bekijk hier de foto’s van de molen op 7 maart 2020…

Joop Speet vierde zijn verjaardag op de molen op 12 oktober 2019. De molenaars hadden de vlaggen bij de ingang van de molen opgehangen en zijn leeftijd op de molenbelt gelegd. Met lekkers bij de koffie werd daarbij stilgestaan. Die ochtend kwam bestuurslid Liesbeth Spaansen ook naar de molen met lekkers voor bij de koffie, omdat zij die dag jarig was. Natuurlijk werden ze toen ook even samen op de foto gezet.

Bekijk hier de foto’s…

Op de foto: Joop Speet, Peter Drenth, Joop Rutten, Eva Calicher en Paul Stein.

Zaterdag 14 september, tijdens de Open Monumentendag bezocht gedeputeerde Peter Drenth van de provincie Gelderland meerdere monumenten in de gehele provincie Gelderland. Zo ook de Bronkhorster Molen in Steenderen. De gedeputeerde was blij verrast te zien hoe goed deze molen door de vrijwilligers in stand wordt gehouden.

Gedeputeerde Drenth heeft cultuur en cultureel erfgoed in zijn portefeuille. Hij had voor de zaterdag een gevarieerd programma opgesteld. Samen met zijn adviseur Cultuur en Erfgoed Paul Stein en woordvoerder/bestuursadviseur Eva Calicher kwam hij voor in de middag naar de Bronkhorster Molen. Vrijwillig molenaar en bestuurslid Joop Rutten, molenaars Geert Buys, Bertie Blok en Joop Speet en bestuurslid Liesbeth Spaansen ontvingen het gezelschap namens alle vrijwilligers.

Molenaar Rutten vertelde over de ontstaansgeschiedenis van de molen en liet de werking van de molen zien tijdens een uitgebreide rondleiding over de begane grond en alle zolders, tot in de nok. Peter Drenth was een goede toehoorder, al was hij deze dag vooral geïnteresseerd in het werk van de vrijwilligers. “Nederland heeft twaalf provincies, maar er is er maar één met zoveel cultureel erfgoed zoals molens en kastelen en dat is Gelderland. Vandaar mijn keuze om vandaag in deze provincie die plekken te bezoeken waar vrijwilligers een grote rol spelen in het in stand houden ervan”, laat hij weten. De Bronkhorster Molen is een rijksmonument en de stichting kan met behulp van zowel rijks- als provinciale subsidie de (draai- en maalvaardige) molen in een goede staat houden. Dat viel de gedeputeerde tijdens de rondleiding op. “Ik vind dat deze molen ontzettend mooi en goed onderhouden uitziet.”

Gedeputeerde Drenth had voor de zaterdag een gevarieerd programma opgesteld. Naast het bezoek aan de vrijwilligers van de Bronkhorster Molen ontmoette hij ook de vrijwilligers van de Koppelkerk in Bredevoort, het historische moestuin Hof van Hackfort in Vorden, het Kerk Museum Elst in de Grote Kerk in Elst en Museumwoningen Bank van Leening en ‘tante Eef’ in Arnhem.

Joop Rutten liet het gezelschap niet met lege handen gaan en gaf eigen gemalen meel mee. De vrijwilligers kregen van Peter Drenth als dank voor de rondleiding een passend cadeau; het in mei dit jaar uitgebrachte stripboek: ‘Ons verloren hertogdom, Geschiedenis van Gelderland’.

Bekijk hier de foto’s van het bezoek van de gedeputeerde Peter Drenth…

Op 8 juli 2019 is Dirk Koopmans op ruim 90 jarige leeftijd overleden.

Sinds de oprichting van Stichting De Bronkhorster Molen, in 1986, was Dirk betrokken bij het wel en wee van de molen. In dat jaar werd de molen aangekocht door de familie ten Duis- Pullen en Dirk benoemd tot voorzitter van de stichting. Vervolgens werd de molen geschonken aan de gemeente Steenderen.

In de daarop volgende jaren heeft Dirk in de stichting diverse bestuursfuncties vervuld. Daarnaast was hij elke zaterdag op zijn ‘möle’. Hij bestierde de verkoop van molenproducten met verve en zat vol met verhalen over zijn jeugd in Wanneperveen, waar zijn vader de ‘botterfabriek’ leidde en hij naast de HBS een autodidactische opleiding in de natuur volgde. Dat laatste kwam weer goed van pas bij de opleiding van vele leerling-molenaars.

Na de oorlog kwam hij in Steenderen om het boerenvak te leren. In Bronkhorst ontmoette hij zijn liefde voor het leven Riek Hanskamp. Zij gingen boeren in Friesland en kregen twee dochters. Door omstandigheden moesten zij stoppen met hun agrarisch bedrijf en kwamen zij weer terug in Bronkhorst. Daar ontmoette Dirk zijn volgende werkgever, de heer ten Duis van Bronkhorst Industries, waarna hij over de gehele wereld trok om machines te bouwen en te ontmantelen. Over elk land had hij een handvol verhalen en zijn eigen mening en die verkondigde hij met verve.

Wij verliezen met het overlijden van Dirk een charismatisch mens, met hart voor de Bronkhorster Molen, die vele leerling molenaars heeft bijgestaan. Men zal ongetwijfeld met plezier aan hem terugdenken, wij zullen dat zeker doen.

Namens Stichting De Bronkhorster Molen en de molenaars,
Rieks Eggens

Op Nationale Molendag, dit jaar op zaterdag 11 mei, kwamen rond de honderd bezoekers naar de Bronkhorster Molen om een kijkje te komen nemen. Het was de 47ste Nationale Molendag met ook nu het thema: ‘Ontmoet de molenaar!’.

De molenaars Rieks Eggens, Joop Rutten en Geert Buys leidden met veel plezier hun bezoekers rond over de verschillende zolders, de verdiepingen van de molen. Een aantal klommen zelfs tot in de kap en daarvoor werd de molen even stilgezet. Op de hoogste zolder kun je zien dat de grote houten tandwielen zorgen dat de molen op de wind kan worden gedraaid.
Ze vonden het extra leuk omdat niet alleen volwassenen maar ook veel kinderen kwamen kijken. Zij luisterden binnen naar de uitleg van het malen en het takelen van de zakken meel met het luiwerk. Op de ‘kaart’ van Nederland drukten ze op de lichtknopjes om te zien waar de verschillende molens staan.
Buiten vertelden de molenaars over de vier wieken, waarvan er twee kleppen hebben en twee kunnen worden afgedekt met de nieuwe zeilen, over het vangen van de molen, het verplaatsen van het wiekenkruis op de wind met behulp van het kruiwiel en het weer laten draaien van de molen.
De kinderen mochten een bouwplaat van een molen meenemen om thuis in elkaar te knutselen.

De Nationale Molendag werd georganiseerd door vereniging De Hollandsche Molen en Het Gilde van Vrijwillig Molenaars met medewerking van de BankGiro Loterij.

Bekijk hier de foto’s van de nationale molendag…