Rieks Eggens bij de monumentale Bronkhorster Molen. “Normaal gesproken is onze omzet jaarlijks rond de 2.000 euro. Nu tikken we de 4.000 aan. Elke euro is hard nodig, want wij draaien puur op vrijwilligers.” © Jeroen Jazet

Waar veel andere ondernemers en bedrijven na een jaar corona zuchtend de trieste balans opmaken, wrijven ze zich bij de Bronkhorster Molen vergenoegd in de handen. Daar hebben ze juist een absoluut topjaar achter de rug. Er werd in de monumentale molen in het buitengebied van Steenderen nog nooit zoveel verkocht als nu, in coronatijd.

Meel, bloem, cake- en broodmix, pannenkoekenmix, muesli… Het vliegt de Steenderense molenwinkel uit. Het aantal klanten verdubbelde ondanks corona. Of juist dankzij? Het laatste lijkt aannemelijker, zegt Rieks Eggens. Hij is behalve voorzitter van Stichting De Bronkhorster Molen ook een van de vier molenaars.

“Toen corona uitbrak, gingen heel veel mensen zelf bakken”, zegt Eggens. “De meeste supermarkten hadden bij de uitbraak een tekort aan bloem en meel. Wij hadden geen problemen met de toelevering van onze producten en kregen het steeds drukker.” Zo kreeg het gezegde ‘de een zijn dood is de ander zijn brood’ wel een heel letterlijke invulling.

Van vijftig naar honderd vaste klanten
Op het moment dat de coronapandemie uitbrak, had de Bronkhorster Molen rond de vijftig vaste klanten. “Die komen uit de wijde regio”, zegt Eggens. “Tot in Zutphen en Dieren aan toe.” Nu, een jaar verder, staat de teller op honderd vaste afnemers. Eggens: “Onze omzet is het afgelopen jaar nagenoeg verdubbeld. Normaal gesproken is die jaarlijks rond de 2000 euro. Nu tikken we de 4000 aan. Elke euro is hard nodig, want wij draaien puur op vrijwilligers.”

Die euro’s komen overigens niet alleen uit de regio. Ook klanten uit Duitsland en België scoren regelmatig bloem, meel of een lekker cakemixje in de Bronkhorster Molen, die de status ‘gemeentelijk monument’ heeft. Eggens: “Die mensen komen dan langs als ze in de buurt op vakantie zijn. Dan halen ze meteen een voorraadje voor de rest van het jaar.”

Rieks Eggens, Voorzitter en molenaar Bronkhorster Molen: “Mensen zijn in coronatijd veel meer gaan wandelen, om iets te doen te hebben en in beweging te blijven. Daar profiteren wij van.”

Ook het aantal ‘incidentele klanten’ groeide fors vanwege corona. Eggens: “Mensen zijn in coronatijd veel meer gaan wandelen, om iets te doen te hebben en in beweging te blijven. Daar profiteren wij van. We krijgen meer kopende dagjesmensen in onze winkel dan voor corona.”

Molen begin jaren 90 gered
De Bronkhorster Molen is sinds begin jaren 90 ondergebracht in een stichting. Toen kocht de industrieel Willem ten Duis voor 45.000 euro de in verval geraakte molen die lange tijd had stilgestaan. Ten Duis richtte een stichting op voor de restauratie en kreeg daarvoor genoeg geld bijeen. Sindsdien floreert de molen, mede dankzij fondsen en subsidies.

“Wij moeten onszelf deels bedruipen”, zegt Eggens. “Elk jaar nemen we de helft van het onderhoud voor onze rekening. Dan praat je op jaarbasis toch al snel over 15.000 euro. En we hebben soms extra kosten vanwege een restauratie.”

Eggens in de molenwinkel. “Mensen zijn in coronatijd veel meer gaan wandelen. We krijgen meer kopende dagjesmensen in onze winkel dan voor corona.” © Jeroen Jazet

Twee jaar geleden moest bijvoorbeeld de staart van de molen worden vervangen. Dat is een constructie die vanuit de kap aan de achterkant naar beneden loopt en op één punt bij elkaar komt. Eggens: “Dat was een investering van 30.000 euro, die een groot stuk van onze financiële buffer wegvrat. De meeropbrengsten van afgelopen jaar zijn dus meer dan welkom.”

Soms op zaterdag te weinig wind
Om de klanten te kunnen voorzien, moeten Eggens en de andere drie molenaars wel eens een doordeweeks dagje ‘inhaal-malen’ inplannen. De Bronkhorster Molen plus winkel is elke zaterdag geopend voor publiek. Dan wordt er gemalen. Eggens: “Maar niet elke zaterdag staat er genoeg wind om te kunnen malen.”

Er is tenminste windkracht 3 nodig om de molenwieken krachtig genoeg te laten draaien. Eggens: “Als dat op zaterdag niet wordt gehaald, moeten we het maalwerk op een doordeweekse dag doen, als het wel hard genoeg waait. Maar dat doen we graag, hoor. Alleen is er dan geen publiek bij en dat maakt het wel wat minder leuk…”

Pannenkoekenmix absolute koploper
Wat zijn de absolute smaakmakers uit de winkel van de Bronkhorster Molen? Rieks Eggens geeft de top-drie van de bestverkopende producten:

1. Pannenkoekenmix
   Eggens: ,,Die loopt het beste bij ons. Omdat-ie heerlijk is. Maar ook omdat we er boekweit in stoppen. Daardoor krijg je een lekkere, stevige pannenkoek, met bite. Niet zo’n dun, flodderig ding.’’
2. Kruidkoekmix
   ,,Lekker, maar vooral heel eenvoudig. Iedereen kan met deze mix een fijne kruidkoek maken. De mix is heel klantvriendelijk en daarom zo populair.’’
3. Broodmix ‘à la Bertran’
   ,,Deze mix is bedacht door een van onze molenaars, Bertran Stomp. Wat de mix zo speciaal maakt? Bertran voegt fijngemalen vitamine C-pillen toe, in poedervorm dus. Dat bevordert het rijzingsproces van het brood.’’

Naschrift:
Dit artikel is geschreven door Gert Kramer en op 19 maart 2021 gepubliceerd in De Stentor.

Op de website van Broodsmakelijk.nl is heel veel informatie te vinden over het zelf maken van brood, welke producten je het beste kunt gebruiken en waar ze verkrijgen zijn en nog veel meer.

De website geeft onder andere een beschrijving van korenmolens met een winkel en kun je via google maps uitkomen op de juiste plek om de verschillende molens te bezoeken.

De Bronkhorster molen mocht natuurlijk niet ontbreken. Sinds 19 maart staat onze informatie op BROODSMAKELIJK.NL.

Klik hier om direct naar de pagina van de Bronkhorster Molen te gaan.

Zaterdag 13 maart was de Bronkhorster Molen pleisterplaats tijdens de start van de kennismakingsronde van het project Buddy to Buddy. Ondanks het gure weer en de horizontale regen bereikten 16 van de 30 koppels onze molen. Daar wachtte hen een versnapering en een pakje cakemix, die zij bij hun volgende ontmoeting aan elkaar moeten laten proeven.

Stichting Buddy to Buddy helpt vluchtelingen uit een isolement te komen door hen te koppelen aan lokale inwoners. Een buddytraject duurt vier maanden. Dit traject loopt nu in de gemeente Bronckhorst voor de tweede keer. De buddy’s (Nederlanders en Nieuwkomers) ontmoeten elkaar voor het eerst bij een feestelijke ontmoeting. Daarna gaan de buddykoppels samen op pad. In ieder geval één uur per week spreken ze met elkaar af. Zo ontstaan waardevolle vriendschappen tussen mensen die elkaar anders niet hadden ontmoet.

Molenaar en broodbakker Bertran Stomp heeft een nieuw recept samengesteld. “Dit recept laat je op traditionele manier heerlijk Frans stokbrood of baguettes bakken. Je moet wel geduld hebben en dat wordt beloond met een verrukkelijk resultaat.”

Klik hier voor het recept van de baguettes en ook de andere fijne recepten.

Het weekend van 13 en 14 februari genoten velen, na een koude week van het prachtige weer. Het had een week eerder flink gesneeuwd en door de kou bleef dat mooi liggen. Veel foto’s werden nu genomen die waarschijnlijk voor de kaarten met kerstwensen en nieuwjaarswensen voor 2022 worden bewaard.

De Grote en Kleine Kolk in Steenderen waren prachtig bevroren en er kon worden geschaatst. Ook dat was een mooi plaatje: schaatsers gleden voorbij met op de achtergrond de Bronkhorster Molen.

Bekijk hier meer foto’s ..

Vrijwillige molenaars van de Bronkhorster Molen zijn gestart met het opnieuw schilderen van de baard. Het is naar schatting dertig jaar geleden dat dit voor het laatst is gedaan. De molenaars geven aan dat de baard niet veel te lijden heeft, omdat hij onder de as en onder de rieten kap hangt. De baard krijgt de traditionele kleuren wit, rood en zwart.

De baard van een windmolen is een dikke, meestal eiken plank, die de buitenkant van de kap onder de windpeluw bij het wiekenkruis afdekt om inwatering te voorkomen.

In 1693 werd door de overheid voorgeschreven dat elke molen een eigen naam moest hebben en dat die moest worden aangegeven op een goed zichtbare plaats. Daarom staat de naam op de baard. Ook het jaartal van de bouw van de molen wordt erop vermeld, met een tweede jaartal die de laatste grote restauratie aangeeft. De naam van de Bronkhorster molen wordt op het hout geverfd, met rond het opschrift traditionele krullen.

Op de foto is de baard te zien voor de opknapbeurt. In het filmpje zijn de eerste voorbereidende werkzaamheden zichtbaar.

Molenaar Joop Rutten

De molenaars Rieks Eggens, Joop Rutten, Bertran Stomp en Joop Speet hebben de zaterdagen voor kerst hard gewerkt om alle bestellingen te verwerken. Maar liefst 1500 pakjes pannenkoekenmix moesten worden gemaakt en bezorgd bij Boerderijwinkel De Kruisbrink in Toldijk, waar zij in kerstpakketten werden gedaan. Het lukte om ze op tijd af te leveren en de molenaars konden genieten van een rustig kerstweekend.

Bekijk hier meer foto’s ..

Marco Vollenberg uit Dieren maakte een serie foto’s op het moment dat de molenaars de ster in de wieken zetten. Hij gebruikte hiervoor de techniek ‘lomography’: een analoge, experimentele en creatieve fotografie.

Met miljoenen leden en vrienden over de hele wereld omvat het concept van ‘lomography’ een interactief, levendig en soms zelfs gekke manier van leven. Met steeds meer verzamelde innovatieve camera’s, instant producten, films, lenzen en fotografische accessoires willen de leden fotografie als een inventieve aanpak om te communiceren bevorderen.

Met de beste wensen voor 2021 stuurde hij een mail met een link naar zijn ‘lomo-home’ die naar de foto’s van dit testrolletje verwijst en die hier te zien zijn.

Bekijk hier Marco’s foto’s van het plaatsen van de kerstster.

Bertran Stomp behaalt molenaarsexamen

STEENDEREN/BRONKHORST – Bertran Stomp is donderdag 4 november geslaagd voor het landelijk molenaarsexamen. Het team van vrijwilligers en vrijwillig molenaars van de Bronkhorster Molen is trots op dit resultaat. Naast de felicitaties kreeg Bertran een lijvig boek over molenbouw cadeau.

Kennismaken
Bertran Stomp (1959) verhuisde meerdere keren voordat hij in Dieren neerstreek. Eerst als vierjarige jongen van geboorteplaats Ede naar Rijswijk. Daar groeide hij op. Hij volgde een studie elektrotechniek en ging aan het werk bij Philips in Apeldoorn, de stad waar hij twintig jaar zou wonen. “Bij Philips kreeg ik de kans om bedrijfskunde te studeren”, vertelt Bertran. In 2000 startte hij in Utrecht zijn eigen adviesbureau. Vanaf 1996 woont hij in Dieren. “In 2010 verkocht ik mijn bedrijf. Ik was 54 en er zijn meer leuke dingen om te doen.”

In 2013, na drie jaar als zzp’er aan diverse projecten te hebben meegewerkt, besluiten Bertran en zijn vrouw vrijwilligerswerk te gaan doen in Kenia. “Daarvoor moet je solliciteren”, legt hij uit. “Ik wilde mensen gaan helpen om hun microfinanciering te gebruiken waar het voor bedoeld is en mijn vrouw wilde in de ouderenzorg aan de slag. Die twee dingen zochten we binnen één project maar dat bleek lastig. Toen het ook gevaarlijk werd na een aanslag in Nairobi, hebben we nog gekeken naar projecten in Tanzania, maar ook daar konden we niet samen aan de slag.”

Molenaar
Uiteindelijk werd zijn aandacht getrokken naar een advertentie waarin een molenaar werd gezocht op de Witte Watermolen bij Molenplaats Sonsbeek in Arnhem. “Ik heb een grote liefde voor cultureel erfgoed en heb er met veel plezier de opleiding tot watermolenaar gedaan. Ik heb tijdens de opleiding ook gewerkt in de Oliemolen in Eerbeek, in het Nederlands Openluchtmuseum en de Mallumse Molen in Eibergen. Na twee en een halfjaar slaagde ik voor mijn diploma watermolenaar.”

Intussen hadden de windmolenaars bij het openluchtmuseum Bertran overgehaald om ook de opleiding voor windmolens te gaan doen. In het openluchtmuseum zijn vier instructeurs. “Ik heb toen een van hen, molenaar Geert Buijs gevraagd of hij nog één molenaar wilde opleiden en dat wilde hij.”

Geert Buijs is naast molenaar in het openluchtmuseum ook molenaar van de Bronkhorster Molen in Steenderen en van de houtzaag- en korenmolen Agneta in Ruurlo én hij is leraar en examinator voor de molenaarsexamens. “Op 20 januari 2018 startte ik als leerling-molenaar op de Bronkhorster Molen, maar maakte in die jaren ook kennis met andere molens. Dat is een vereiste om het diploma te kunnen halen.”

In december 2019 ging Bertran op voor het Gelderse molenaarsexamen in Garderen. Toen dit examen met goed gevolg was volbracht zou in april 2020 het landelijk examen worden afgenomen, maar dit werd afgelast vanwege corona.

“Op 4 november mocht ik alsnog op voor het landelijk examen op de Braakmolen in Goor en ik slaagde.” Bertran is tevreden. “Met vier examinatoren begon het examen buiten op de stelling. Zij vroegen me om de draaiende molen te maken. Er stond een windkracht 3, ik legde er twee volle zeilen op, maar het kruien ging zwaar. Er volgde vragen over de molen, het wiekensysteem en de zeilslag.”
Het examen vervolgde in de kap van de molen en daarna op de steenzolder met allerlei vragen over de werking van de molen. Tot slot hoorden de examinatoren tijdens het theorie-examen graag goede antwoorden op vele vragen over andere molens, zoals een zaagmolen of pelmolen, de molenbiotoop en over het weer.

Inmiddels is Bertran Stomp voltijds vrijwilliger. “Ik ben per week toch snel zes dagen aan het werk. Eén keer per maand ben ik een dag bij de Eerbeekse oliemolen, maar die is nu gesloten en gaat in april weer open voor het publiek. In het openluchtmuseum ben ik één of twee keer per week en elke zaterdag sta ik op de Bronkhorster Molen”, somt hij op. “Maar ik ben ook projectcoördinator van de Voedselbank Arnhem, het distributiecentrum voor Gelderland/Utrecht.”

Bronkhorster Molen
Elke zaterdag zijn de vrijwilligers in de Bronkhorster Molen aan het werk. Voorzitter en molenaar Rieks Eggens, secretaris/penningmeester en molenaar Joop Rutten, molenaars Geert Buijs, Bertran Stomp en Bertie Blok en vrijwilliger Joop Speet onderhouden dit cultureel erfgoed wat op de gemeentelijke monumentenlijst staat. Groot onderhoud wordt gedaan door de molenmaker maar kleine onderhoudsklussen doen zij zelf. Ook zorgen zij ervoor dat de toonbank van de molenwinkel vol staat met meelproducten. Bij voldoende wind kunnen zij malen. “Het is sinds de coronacrisis zelfs drukker geworden. We hebben gelukkig ruimte genoeg en de deuren staan open.”

Voor een aanvulling op het assortiment heeft Bertran zich intussen verdienstelijk gemaakt. “Door mijn opleiding in korenmolens heb ik affectie gekregen met brood. Je kunt pas weten of je goed hebt gemalen als je je eigen brood geproefd hebt. Ik vond koken al leuk en volgde de module broodbakken bij het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde (AKG). Ik vind het leuk om klanten te adviseren, heb verschillende recepten gemaakt en nu ook de broodmix Bronkhorster Molenaarsbrood samengesteld om eigen brood te bakken in de broodbakmachine. Het kan niet mislukken, gemak dient de mens.”

Samenwerking
Molenaar Stephan Fransen van de Hackfortsche Windmolen in Vorden heeft tijdens de opleiding ook leertijd doorgebracht op de Bronkhorster Molen en er zijn proefexamen afgelegd. In de voorbereiding voor het examen zijn Bertran en Stephan met elkaar opgetrokken. Daar is een samenwerking uit voortgekomen. “Er zijn weinig molenaars, dan is het fijn dat er iemand is die weet hoe de molen werkt en daar, mocht dit nodig zijn, een beroep op kan doen”, vertelt Bertran. “Daarom gaan we in de toekomst ervoor zorgen dat de molenaars van de twee molens elkaar kunnen helpen. Daarnaast heb ik een broodmix voor in hun winkeltje gemaakt, waar ook heerlijke pannenkoekenmix en streekproducten uit Vierakker te koop zijn.”

Naschrift:
Dit artikel is geschreven door Liesbeth Spaansen en eerder gepubliceerd in weekblad Contact Bronckhorst/Achterhoek Nieuws

Zaterdag 12 september stond de deur van de molen open voor belangstellenden. De molen, die elke zaterdag geopend is, kreeg deze dag meer aanloop omdat liefhebbers van (rijks)monumenten op pad waren vanwege Open Monumentendag Bronckhorst. Zij hadden de beschikking over verschillende fietsroutes en een autoroute.

Vanwege corona waren niet alle monumenten van binnen te bekijken. De molenaars van de Bronkhorster Molen hadden een looproute uitgezet en ontsmettingsmiddel voor de handen stond klaar. Daarnaast stonden de deuren open vanwege het mooie weer. De bijna 100 gasten kwamen verdeeld over de dag, zodat zij de anderhalve meter goed konden aanhouden.

Op de hoofdlocatie van Open Monumentendagen Bronckhorst, Kasteel Hackfort stonden grote panelen opgesteld met series foto’s van verschillende monumenten. Ook van de molens in de gemeente Bronckhorst werd een paneel gemaakt en daarbij had de Bronkhorster Molen een eigen paneel.

Bekijk hier de foto’s van de molen tijdens open monumentendagen Bronckhorst op 12 september 2020…