Molenaar en broodbakker Bertran Stomp heeft een nieuw recept samengesteld. “Dit recept laat je op traditionele manier heerlijk Frans stokbrood of baguettes bakken. Je moet wel geduld hebben en dat wordt beloond met een verrukkelijk resultaat.”
Klik hier voor het recept van de baguettes en ook de andere fijne recepten.
Vrijwillige molenaars van de Bronkhorster Molen zijn gestart met het opnieuw schilderen van de baard. Het is naar schatting dertig jaar geleden dat dit voor het laatst is gedaan. De molenaars geven aan dat de baard niet veel te lijden heeft, omdat hij onder de as en onder de rieten kap hangt. De baard krijgt de traditionele kleuren wit, rood en zwart.
De baard van een windmolen is een dikke, meestal eiken plank, die de buitenkant van de kap onder de windpeluw bij het wiekenkruis afdekt om inwatering te voorkomen.
In 1693 werd door de overheid voorgeschreven dat elke molen een eigen naam moest hebben en dat die moest worden aangegeven op een goed zichtbare plaats. Daarom staat de naam op de baard. Ook het jaartal van de bouw van de molen wordt erop vermeld, met een tweede jaartal die de laatste grote restauratie aangeeft. De naam van de Bronkhorster molen wordt op het hout geverfd, met rond het opschrift traditionele krullen.
Op de foto is de baard te zien voor de opknapbeurt. In het filmpje zijn de eerste voorbereidende werkzaamheden zichtbaar.
Bertran Stomp behaalt molenaarsexamen
STEENDEREN/BRONKHORST – Bertran Stomp is donderdag 4 november geslaagd voor het landelijk molenaarsexamen. Het team van vrijwilligers en vrijwillig molenaars van de Bronkhorster Molen is trots op dit resultaat. Naast de felicitaties kreeg Bertran een lijvig boek over molenbouw cadeau.
Kennismaken
Bertran Stomp (1959) verhuisde meerdere keren voordat hij in Dieren neerstreek. Eerst als vierjarige jongen van geboorteplaats Ede naar Rijswijk. Daar groeide hij op. Hij volgde een studie elektrotechniek en ging aan het werk bij Philips in Apeldoorn, de stad waar hij twintig jaar zou wonen. “Bij Philips kreeg ik de kans om bedrijfskunde te studeren”, vertelt Bertran. In 2000 startte hij in Utrecht zijn eigen adviesbureau. Vanaf 1996 woont hij in Dieren. “In 2010 verkocht ik mijn bedrijf. Ik was 54 en er zijn meer leuke dingen om te doen.”
In 2013, na drie jaar als zzp’er aan diverse projecten te hebben meegewerkt, besluiten Bertran en zijn vrouw vrijwilligerswerk te gaan doen in Kenia. “Daarvoor moet je solliciteren”, legt hij uit. “Ik wilde mensen gaan helpen om hun microfinanciering te gebruiken waar het voor bedoeld is en mijn vrouw wilde in de ouderenzorg aan de slag. Die twee dingen zochten we binnen één project maar dat bleek lastig. Toen het ook gevaarlijk werd na een aanslag in Nairobi, hebben we nog gekeken naar projecten in Tanzania, maar ook daar konden we niet samen aan de slag.”
Molenaar
Uiteindelijk werd zijn aandacht getrokken naar een advertentie waarin een molenaar werd gezocht op de Witte Watermolen bij Molenplaats Sonsbeek in Arnhem. “Ik heb een grote liefde voor cultureel erfgoed en heb er met veel plezier de opleiding tot watermolenaar gedaan. Ik heb tijdens de opleiding ook gewerkt in de Oliemolen in Eerbeek, in het Nederlands Openluchtmuseum en de Mallumse Molen in Eibergen. Na twee en een halfjaar slaagde ik voor mijn diploma watermolenaar.”
Intussen hadden de windmolenaars bij het openluchtmuseum Bertran overgehaald om ook de opleiding voor windmolens te gaan doen. In het openluchtmuseum zijn vier instructeurs. “Ik heb toen een van hen, molenaar Geert Buijs gevraagd of hij nog één molenaar wilde opleiden en dat wilde hij.”
Geert Buijs is naast molenaar in het openluchtmuseum ook molenaar van de Bronkhorster Molen in Steenderen en van de houtzaag- en korenmolen Agneta in Ruurlo én hij is leraar en examinator voor de molenaarsexamens. “Op 20 januari 2018 startte ik als leerling-molenaar op de Bronkhorster Molen, maar maakte in die jaren ook kennis met andere molens. Dat is een vereiste om het diploma te kunnen halen.”
In december 2019 ging Bertran op voor het Gelderse molenaarsexamen in Garderen. Toen dit examen met goed gevolg was volbracht zou in april 2020 het landelijk examen worden afgenomen, maar dit werd afgelast vanwege corona.
“Op 4 november mocht ik alsnog op voor het landelijk examen op de Braakmolen in Goor en ik slaagde.” Bertran is tevreden. “Met vier examinatoren begon het examen buiten op de stelling. Zij vroegen me om de draaiende molen te maken. Er stond een windkracht 3, ik legde er twee volle zeilen op, maar het kruien ging zwaar. Er volgde vragen over de molen, het wiekensysteem en de zeilslag.”
Het examen vervolgde in de kap van de molen en daarna op de steenzolder met allerlei vragen over de werking van de molen. Tot slot hoorden de examinatoren tijdens het theorie-examen graag goede antwoorden op vele vragen over andere molens, zoals een zaagmolen of pelmolen, de molenbiotoop en over het weer.
Inmiddels is Bertran Stomp voltijds vrijwilliger. “Ik ben per week toch snel zes dagen aan het werk. Eén keer per maand ben ik een dag bij de Eerbeekse oliemolen, maar die is nu gesloten en gaat in april weer open voor het publiek. In het openluchtmuseum ben ik één of twee keer per week en elke zaterdag sta ik op de Bronkhorster Molen”, somt hij op. “Maar ik ben ook projectcoördinator van de Voedselbank Arnhem, het distributiecentrum voor Gelderland/Utrecht.”
Bronkhorster Molen
Elke zaterdag zijn de vrijwilligers in de Bronkhorster Molen aan het werk. Voorzitter en molenaar Rieks Eggens, secretaris/penningmeester en molenaar Joop Rutten, molenaars Geert Buijs, Bertran Stomp en Bertie Blok en vrijwilliger Joop Speet onderhouden dit cultureel erfgoed wat op de gemeentelijke monumentenlijst staat. Groot onderhoud wordt gedaan door de molenmaker maar kleine onderhoudsklussen doen zij zelf. Ook zorgen zij ervoor dat de toonbank van de molenwinkel vol staat met meelproducten. Bij voldoende wind kunnen zij malen. “Het is sinds de coronacrisis zelfs drukker geworden. We hebben gelukkig ruimte genoeg en de deuren staan open.”
Voor een aanvulling op het assortiment heeft Bertran zich intussen verdienstelijk gemaakt. “Door mijn opleiding in korenmolens heb ik affectie gekregen met brood. Je kunt pas weten of je goed hebt gemalen als je je eigen brood geproefd hebt. Ik vond koken al leuk en volgde de module broodbakken bij het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde (AKG). Ik vind het leuk om klanten te adviseren, heb verschillende recepten gemaakt en nu ook de broodmix Bronkhorster Molenaarsbrood samengesteld om eigen brood te bakken in de broodbakmachine. Het kan niet mislukken, gemak dient de mens.”
Samenwerking
Molenaar Stephan Fransen van de Hackfortsche Windmolen in Vorden heeft tijdens de opleiding ook leertijd doorgebracht op de Bronkhorster Molen en er zijn proefexamen afgelegd. In de voorbereiding voor het examen zijn Bertran en Stephan met elkaar opgetrokken. Daar is een samenwerking uit voortgekomen. “Er zijn weinig molenaars, dan is het fijn dat er iemand is die weet hoe de molen werkt en daar, mocht dit nodig zijn, een beroep op kan doen”, vertelt Bertran. “Daarom gaan we in de toekomst ervoor zorgen dat de molenaars van de twee molens elkaar kunnen helpen. Daarnaast heb ik een broodmix voor in hun winkeltje gemaakt, waar ook heerlijke pannenkoekenmix en streekproducten uit Vierakker te koop zijn.”
Naschrift:
Dit artikel is geschreven door Liesbeth Spaansen en eerder gepubliceerd in weekblad Contact Bronckhorst/Achterhoek Nieuws
Zaterdag 12 september stond de deur van de molen open voor belangstellenden. De molen, die elke zaterdag geopend is, kreeg deze dag meer aanloop omdat liefhebbers van (rijks)monumenten op pad waren vanwege Open Monumentendag Bronckhorst. Zij hadden de beschikking over verschillende fietsroutes en een autoroute.
Vanwege corona waren niet alle monumenten van binnen te bekijken. De molenaars van de Bronkhorster Molen hadden een looproute uitgezet en ontsmettingsmiddel voor de handen stond klaar. Daarnaast stonden de deuren open vanwege het mooie weer. De bijna 100 gasten kwamen verdeeld over de dag, zodat zij de anderhalve meter goed konden aanhouden.
Op de hoofdlocatie van Open Monumentendagen Bronckhorst, Kasteel Hackfort stonden grote panelen opgesteld met series foto’s van verschillende monumenten. Ook van de molens in de gemeente Bronckhorst werd een paneel gemaakt en daarbij had de Bronkhorster Molen een eigen paneel.
Bekijk hier de foto’s van de molen tijdens open monumentendagen Bronckhorst op 12 september 2020…
Molenaar Bertran Stomp heeft recepten geschreven om brood te bakken. Deze zijn hier te downloaden.
Op 5 september hielden vrijwilligers van Molenstichting De Koe in Ermelo, een achtkantige stellingmolen die als korenmolen in gebruik is, een motortoerrit. Dit was de tweede editie, na een succesvolle start een jaar eerder. Het thema was ‘toeren en molens’ en een groep vrijwilligers en sponsoren zorgden die dag voor de inwendige mens.
Voor de verschillende stops in de route werden molenlocaties gezocht en gevonden. Voor de lunch stond een bezoek aan onze Bronkhorster Molen op het programma. Een groep van ruim vijftig motorrijders parkeerde hun motoren in de bermen bij de molen en dat was een indrukwekkend gezicht. Na een gezellig uurtje vervolgden de deelnemers hun route.
Han van der Lans, voorzitter van Stichting Open Monumentendagen Bronckhorst kwam 8 augustus naar de Bronkhorster Molen om een promotiefilm te maken. De molenaars deden hun best om de molen op de wind te zetten en te laten draaien. Dat lukte.
Bekijk de film hier: https://www.youtube.com/watch?v=c6TGDipK0zw
Op de Facebookpagina ‘Achterhoek vanuut de lucht’ worden filmpjes getoond van de mooiste plekjes in de Achterhoek, zoals John Post en Derk-Jan Rouwenhorst van Toonworkz en FilmWorkz vinden. Steenderen ontbreekt in deze serie niet en ook de Bronkhorster Molen is in dit filmpje mooi in beeld gebracht.
Hans Ettema maakte met een drone foto’s van de Bronkhorster Molen:
Ook maakte hij een prachtige film. Hans Ettema maakt graag fietstochtjes in de omgeving, en bij geschikt weer neemt hij zijn drone mee in de fietstas. “Ik ben vaker langs de molen in Steenderen gefietst, maar dit keer waren de weerscondities uitzonderlijk voor een droneopname”, laat hij weten. “Ik heb ook vergelijkbare filmpjes van kerktorens, brandtorens of hoge masten, maar dit is mijn eerste molen.”
De film stuurde hij op en nu kan iedereen die dat wil ervan genieten. De film is te bekijken via YouTube:
In het weekend van 12 en 13 september 2020 vindt de BankGiro Loterij Open Monumentendag plaats. Ondanks corona zijn de monumenten zichtbaar: in het echt en/of virtueel.
De Bronkhorster Molen is deelnemer. Op de website van openmonumentendagbronckhorst.nl is te zien welke monumenten nog meer meedoen.
Stichting Open Monumentendag Bronckhorst geeft aandacht aan de Bronkhorster Molen. Kijk hiervoor op onderstaande link: